De werkkamer van Nederland

Hoe kunnen bedrijventerreinen toekomstbestendig worden ingericht en zo goed mogelijk bijdragen aan de transitie naar een circulaire economie? In de ‘Atlas Architectuur van Arbeid’ doen we een voorzet.

Download hier de bundel met alle kaarten en essays

Over de Atlas

De Atlas bestaat uit vijf kaarten en vijf essays die op verschillende thema’s rond de transitie van bedrijventerreinen ingaan. De kaarten duiden aan welke locaties kansrijk zijn voor ontwikkeling; de essays gaan dieper in op de economische en ruimtelijke opgave binnen het thema en de richting die wij willen aannemen om met deze opgaven om te gaan. We zien een enorme potentie in bedrijventerreinen, tegelijkertijd worden er nog veel vragen opgeroepen. Graag gaan we hierover met u, onze leden en partners, in gesprek.

Het belang van bedrijventerreinen

Op bedrijventerreinen in en om onze steden is nog genoeg ruimte. Nee, niet om te gebruiken voor grootschalige woningbouw, maar voor meer en diversere vormen van arbeid – maakindustrie, toegankelijke werkplekken, kleinschalige bedrijvigheid en verzamelplekken voor lokale kringlopen. Dit omdat het belang van eigen productie groeit, het verbond tussen ‘werk’ en de stad zo hersteld kan worden, en om de ruimtelijke randvoorwaarden te scheppen voor de transitie naar een circulaire economie.

Eigen productie

De snelle aanpassing en opschaling van productieprocessen ten tijde van de Corona-crisis, laat zien dat er nog flink wat flexibiliteit en innovatiekracht in onze productiesector zit. Dit is hard nodig om de transitie naar een circulaire economie mogelijk te maken. Daarnaast zorgt een groot eigen productievermogen voor stabiliteit en minder afhankelijkheid van andere landen. Het maakt gebruik van een brede basis aan arbeidskrachten en levert zo dus meer nabijheid van werk voor iedereen. Bedrijventerreinen bieden vele aanknopingspunten en ruimte om de lokale en regionale productie op te schroeven, mits dit op de juiste manier gestimuleerd en ontwikkeld wordt.

Werk in de stad

De laatste tijd zien we een opmars van werk in de stad. De strikte scheiding lijkt voorbij, nieuwe wijken worden als gemengde woon-werkmilieus ontwikkeld. Toch beperkt dit zich vooral tot kantoortypologiën. Maakindustrie, productielocaties, bedrijventerreinen, en dergelijke komen juist steeds verder van de stad af te liggen. Dit is geen gezonde ontwikkeling voor de stedelijke en regionale economie. Het aansluiten van maken en productie op de stad zorgt voor een divers aanbod van werk en dus meer kans op werk voor alle type stedelingen. Het biedt kansen voor meer uitwisseling tussen de maakindustrie en kenniswerkers, wat de innovatiekracht ten goede komt, en het biedt mogelijkheden voor het opschroeven van lokale productie en het opzetten van korte ketens. Kortom, het wordt tijd voor een nieuw verbond tussen werk en de stad.

Transitie naar een circulaire economie

De transitie naar een circulaire economie vraagt om meer lokale productie, korte ketens en het sluiten van kringlopen. De huidige manier waarop ons land is ingericht voorziet hier niet in. De transitie is namelijk niet slechts een economische opgave, het is ook een ruimtelijke opgave. Bedrijventerreinen hebben de potentie om hier een sleutelrol in te spelen. Ze zijn veelal goed ontsloten via grote infrastructuur, maken tegelijkertijd gebruik van stedelijke en regionale netwerken en bieden ruimte voor experiment en ontwikkeling. Om deze potentie te benutten is wel een nieuwe benadering voor ontwikkeling vereist. Een benadering die uitgaat van de potentie die op bedrijventerreinen huist, vanuit het perspectief van de transitie naar een circulaire economie.

Atlas Architectuur van Arbeid

De Atlas is onderdeel van het project ‘Architectuur van Arbeid’. Klik hier om terug te gaan naar de hoofdpagina van dit project.