Tool voor TOD

Er zijn tegenwoordig veel gegevens beschikbaar over bereikbaarheid en verstedelijking. Door deze data samen te brengen kunnen nieuwe inzichten gegenereerd worden en beleids-afwegingen beter onderbouwd.

Sinds 2012 werken Vereniging Deltametropool, de Provincie Noord-Holland (PNH), het College van Rijksadviseurs (CRa) en het ministerie van Infrastructuur en Milieu (IenM) in verschillende samenstelling aan diverse projecten omtrent knooppuntontwikkeling en TOD (Transit Oriented Development). Vereniging Deltametropool heeft, samen met de provincie, de leidraad knooppuntontwikkeling “Maak Plaats!“ opgesteld en heeft in opdracht van het CRa gewerkt aan het advies “OV Knooppunten en hun omgeving” voor de directeur-generaal Ruime en Water (IenM).

Aanleiding

In hun bovengenoemde advies stelde het CRa eind 2015 voor om een informatiesysteem / GIS-database op te zetten voor knooppuntontwikkeling, met daarin goede, samenhangende en up-to-date informatie voor alle betrokken partijen. Ook de provincie Noord-Holland heeft behoefte aan objectieve data voor de monitoring van OV-knooppunten en het maken van analyses. Een dergelijk systeem kan bijvoorbeeld helpen bij de MIRT-onderzoeken, waarbij de opgaven gebiedsgericht en vanuit verschillende invalshoeken (bereikbaarheid, ruimte, economie) in samenhang worden bezien, door relevante RO- en bereikbaarheidsdata inzichtelijk te maken.

Daarom is gezamenlijk besloten om het denken over knooppuntontwikkeling een stap verder te brengen door middel van een pilotproject, waarin bestaande data van verschillende partijen wordt samengebracht om zo inzichten te verwerven in het optimaal benutten van bestaande ruimte en mobiliteits-netwerken. Er is gekeken naar het functioneren van knooppunten, de OV-bereikbaarheid van locaties en de plannen voor verstedelijking in Noord-Holland. Doel van het systeem is om de gebruiker te ondersteunen bij het beantwoorden van beleidsvragen, met slimme combinaties van beschikbare data.

 Het Informatiesysteem Knooppunten

1. biedt een overzicht van potenties en bijzonderheden in de ruimtelijke ontwikkeling en het OV-netwerk, aan partijen uit de sectoren ruimtelijke ontwikkeling, verkeer en vervoer, netwerkbeheer en economische zaken;
2. levert inzicht voor een integrale ontwikkeling van bereikbaarheid en verstedelijking;
3. laat gemeenten, regionale overheden en het Rijk met gedeelde kennis makkelijker samenwerken;
4. stimuleert private ontwikkelpartijen en maatschappelijke organisaties om mee te werken aan het effectief benutten van de kansen van goed bereikbare locaties;
5. biedt flexibiliteit om verschillende ontwikkelingscenario’s voor wonen te testen ten opzichte van de stationscapaciteit.

Beleidsvragen

De pilot is op 31 oktober 2016 gestart. Tijdens de voorbereidingsfase zijn drie beleidsvragen geselecteerd om het project focus te geven en om de werking van het informatiesysteem te testen. Per beleidsvraag is een lijst opgesteld met de benodigde informatie om de vraag te beantwoorden. De beleidsvragen luiden als volgt:

1.  “Wat zijn de consequenties van het concentreren van de gehele woningbouwopgave van de MRA rond OV-knooppunten voor de restcapaciteit van de knooppunten?”
2. “Welke goed bereikbare locaties worden op dit moment onderbenut’ of ‘hoe verhoudt zich de ruimtelijke programmering in het invloedsgebied van multimodale knooppunten tot het ruimtelijke programma voor de hele stedelijke regio (verstedelijkingsafspraken)?”
3. “Hoe kunnen afvangstations worden ontwikkeld met als doel de druk op overbelaste stations te verminderen in het kader van de bereikbaarheid van belangrijke locaties?”

Technische uitwerking

De technische uitwerking van deze pilot bestaat uit drie samenhangende modules:

1. De database van gegevens op basis waarvan resultaten worden berekend
2. Een rekenmodule die de gegevens op elkaar betrekt en bruikbare inzichten genereert
3. Een interface die gebruikers in staat stelt de inzichten in te zien en aan te passen

 Next steps

Aanbevelingen voor een vervolg zijn:

1. Werk aan het bouwen van één betrouwbaar landelijke database. Specifieke applicaties (apps) kunnen dan ontwikkeld worden om vragen van verschillende soorten gebruikers te beantwoorden. Deze apps kunnen allemaal op één en dezelfde database aangesloten zijn – voorbeeld van datasysteem is het Aurin datanetwerk voor Australië;
2. Werk aan de definitie van breed inzetbare indicatoren (zoals de PTAL), zorg daarbij voor fundamentele onderbouwing en doorgaande ontwikkeling;
3. Zorg voor goede afspraken tussen de betrokken partijen om het gebrek aan belangrijke informatie op te lossen, met name de OV-gebruiks- en capaciteitsdata zijn aanwezig maar niet voorhanden;
4. Hou het informatiesysteem (tenminste gedeeltelijk) openbaar. Dit zorgt voor kennisontwikkeling en -uitwisseling;
5. Ga verder met doorvoeren van knooppuntontwikkelingsbeleid op nationale en regionale schaal, zeker in de metropoolregio’s.

Hiernaast kunt u kaarten downloaden die met behulp van de Informatiesysteem gemaakt zijn.