Duurzame verstedelijking & agglomeratie­kracht

We kunnen veel duurzamer verstedelijken, de agglomeratiekracht versterken en daarbij aansluiten op de vraag. Dit is een pleidooi voor een integrale verstedelijkingsstrategie waarmee we onze internationale concurrentiepositie kunnen vergroten.

In Nederland missen we de voordelen die bij de grote omvang en dichtheid van buitenlandse megasteden ontstaan. Onze steden zijn simpelweg een stuk kleiner dan steden als Parijs of Londen. Daarentegen heeft onze meerkernige stedelijke structuur heeft andere voordelen: de grondprijzen liggen lager, congestie is beter tegen te gaan en er blijft meer ruimte over voor waardevolle landschappen en andere voorzieningen die de kwaliteit van leven bepalen.

Versterking van de agglomeratiekracht

Vereniging Deltametropool heeft in samenwerking met het College van Rijksadviseurs een ruimtelijke studie gedaan naar de versterking van de agglomeratiekracht. Centraal staat de vraag wat we moeten doen om de agglomeratievoordelen van onze ruimtelijk-economische structuur optimaal te benutten. Hoe en waar kan nieuwe verstedelijking het meest bijdragen aan het versterken van de agglomeratiekracht? Aanname bij de start van de studie was dat de Ladder voor Duurzame Verstedelijking als instrument bij kan dragen aan het vergroten van de agglomeratiekracht. Het studiegebied om dit te onderzoeken is de Zuidelijke Randstad.

Zuidelijke Randstad

De Zuidelijke Randstad blijft groeien, het is zaak deze groei slim en op de juiste plekken de ruimte te geven om zo de concurrentiekracht te vergroten. In dit onderzoek gaan we op zoek naar nog aanwezige binnenstedelijke ruimte en koppelen deze ruimte aan bereikbaarheids- kenmerken. Wanneer het lukt om de groei binnen de bestaande steden en dorpen een aantrekkelijke plek te geven levert dat drie voordelen op. Ten eerste worden massa en dichtheid vergroot, wat bijdraagt aan agglomeratievoordelen. Ten tweede wordt de bestaande stad beter benut waardoor reeds gedane investeringen beter renderen. Ten derde wordt het landschap, dat zoveel bij kan dragen aan de hoge leefkwaliteit, gespaard. Wanneer we de meeste massa en dichtheid ook nog eens toevoegen op de best bereikbare locaties, kunnen we zo veel mogelijk gebruik maken van het ‘borrowed size’ principe en op die manier de agglomeratiekracht verder vergroten.

Het kan beter!

Het huidige beleid dat o.a. inzet op het versterken van de concurrentiekracht blijkt in de praktijk nog moeilijk waar te maken. Zolang we onze waardevolle landschappen blijven volbouwen, woningen plannen zonder rekening te houden met de bestaande infrastructuur en beleid niet écht wordt uitgevoerd zullen we het blijven verliezen van onze internationale concurrenten. Agglomeratievoordelen blijven onbenut en de bereikbaarheid en kwaliteit van leven gaan achteruit.

Maar het kan beter! Deze studie toont aan dat er een grote diversiteit is aan onbenutte locaties waarop de potentie ligt voor een grote diversiteit aan woonmilieus en woningtypes. Wanneer we deze ruimtes slim benutten kunnen we de agglomeratiekracht versterken, de bereikbaarheid verbeteren, de leefkwaliteit vergroten en daarbij ook nog aansluiten op de vraag. Het is de komende decennia niet nodig om onze landschappen op te offeren: alle woningen zijn binnen bestaand stedelijk gebied te bouwen, ook de dorpse en landelijke milieus. Goede intenties in dit kader zijn echter alleen mogelijk als er een oplossing komt voor de bestaande grondposities van gemeenten.

Een integrale verstedelijkingsstrategie waarin de ruimte voor woon-, werk-, en interactiemilieus wordt gekoppeld aan bereikbaarheidskenmerken en het vergroten van de agglomeratievoordelen is wenselijk en zelfs noodzakelijk als we willen blijven meedoen in het internationale speelveld. Dit onderzoek geeft daarvoor een eerste aanzet en start met een zoektocht naar binnenstedelijke ruimte voor wonen in de Zuidelijke Randstad.