Samen Nederland maken

Dirk Frieling (1937-2011) is een sleutelfiguur in de naoorlogse Nederlandse stedenbouw en planologie. Nu ruimtelijke ordening er weer toe doet, kunnen zijn denken en handelen inspireren. Vereniging Deltametropool maakt met auteur Fred Feddes een boek over Frieling, zijn leven en zijn werk.

Publicatie in najaar 2024

Meld u aan om op de hoogte te blijven

Dirk Harmen Frieling werd geboren in Nederlands-Indië en opgeleid tot stedenbouwkundige aan de Technische Hogeschool Delft. In de jaren 1960 t/m 1980 werkte hij in overheidsdienst. In Amsterdam adviseerde hij bij de bouw van de Bijlmermeer en bij de stadsvernieuwing in de Spaarndammerbuurt. Daarna gaf hij leiding aan het ontwerp van de nieuwe stad Almere. Hij was zelf meer een organiserend dan een ontwerpend stedenbouwkundige, en daarmee een cruciale schakel tussen bestuur, bewoners en ontwerpers.

Na zijn tijd in overheidsdienst werd Dirk Frieling een (de?) drijvende kracht in het debat over de ruimtelijke ontwikkeling en metropoolvorming in Nederland. Hij nam het initiatief tot Nederland Nu Als Ontwerp 2050 (1987), Het Metropolitane Debat (1996-98) en Vereniging Deltametropool (1998).

Frieling zocht en vond nieuwe praktijken, methoden en netwerken om de kennisontwikkeling rond ruimtelijke vraagstukken levendig te houden in een tijd waarin de overheid dit niet langer als zijn taak aanzag.

Als hoogleraar stedenbouw aan de TU Delft droeg hij vanaf 1991 in hoge mate bij aan het vakmanschap en de attitude van de professionals van vandaag. Aldus verbond Frieling praktijk met theorie, debat met ontwerp, de rijke Nederlandse traditie met een toekomstgerichte blik.

Persoon, gedachtegoed en menselijke omgang zijn bij Dirk Frieling nauw met elkaar verbonden. Hij groeide op in de naoorlogse context van optimisme, bevolkings- en welvaartsgroei en het vertrouwen in maakbaarheid. Hij had uitgesproken ideeën over de rol van burger, markt, bestuur en politiek.

Verfrissend was zijn overtuiging dat stedenbouw en ruimtelijke ordening geen louter technische, maar bovenal intellectuele en maatschappelijke disciplines zijn.

In zijn loopbaan was Frieling voortdurend op zoek naar zinvolle en houdbare antwoorden op de veranderingen in samenleving en vakgebied. Zijn affiniteit met taal, theater en kunst waren voeding voor zijn optreden als ontwerper en organisator.

Het boek

Een boek over Dirk Frieling is voor Vereniging Deltametropool niet alleen een ode aan haar geestelijk vader, maar ook en vooral een middel om Frielings gedachtegoed samen te vatten, te interpreteren en op aansprekende wijze te presenteren aan een nieuwe generatie en een breder publiek, in een veranderde maatschappelijke context waarin dit gedachtegoed nog altijd urgent en toepasbaar zal blijken.

Frieling heeft tijdens zijn werkzame leven veel geschreven over de thema’s die hem bezighielden. In de laatste jaren van zijn leven had hij de wens om zijn publicaties, notities en kronieken tot een samenhangend geheel te componeren. Na zijn dood overwogen een aantal collega’s en naasten om dit werk in uitvoering alsnog af te maken. Vereniging Deltametropool heeft het project uiteindelijk geadopteerd en treedt op als uitgever.

Een extra stimulans voor de publicatie is de recent voltooide inventarisatie van de archieven van Vereniging Deltametropool en van Nederland Nu Als Ontwerp, twee van Frielings ‘geesteskinderen’.

Deze archieven bevinden zich in Het Nieuwe Instituut. Niet alleen maakt auteur Fred Feddes dankbaar van dit archiefmateriaal gebruik, ook ontstaan mogelijkheden voor koppeling van het boek aan tentoonstellingen.

In het boek grijpen gedachtegoed, biografie en bredere situering op een logische manier in elkaar. Alle belangrijke projecten uit Dirk Frielings loopbaan komen aan de orde, concreet en met oog voor detail, maar ook steeds in hun context geplaatst. Bij Frieling bestond er geen harde scheiding tussen ‘leven’ en ‘werk’, tussen zijn persoon en de onderwerpen die hij agendeerde of de experimenten die hij entameerde. Precies door zijn houding en omgang met anderen was Frieling zo invloedrijk.

Het boek zal laten zien, zoals Frieling dat ook deed, dat stedenbouw niet per se taaie kost hoeft te zijn, maar ook als een ‘spel met de werkelijkheid’ kan worden beoefend.

Deze brede, intellectuele en tevens principieel toegankelijke opvatting van het ruimtelijk vakgebied is ook leidend voor de toon, de sfeer en het niveau van het boek. Het boek is bedoeld voor meerdere lezersgroepen: voor vakmatig betrokkenen, die kennis willen nemen van hun eigen wortels en recente geschiedenis, voor studenten in het brede vakgebied, maar tevens voor een breder intellectueel publiek – in feite voor iedereen die de ruimtelijke kwaliteit van Nederland ter harte gaat.

Uw bijdrage is welkom. Hoe steunen?

Op onze begroting komen we nog zo’n € 3.000,00 tekort. Dat willen we dekken met een collecte.

Vereniging Deltametropool treedt op als uitgever en investeert met eigen middelen en personeel in dit project. Het onderzoek en het schrijven van het boek worden mogelijk gemaakt door sponsoring van BPD Cultuurfonds, het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en de Van Eesteren-Fluck & Van Lohuizen Stichting. Voor de financiering van de vormgeving, druk en distributie zijn we nog in gesprek met een aantal oud-werkgevers van Frieling en voorzien we enige opbrengst uit de verkoop.

Met uw steun wordt het mogelijk om het boek uit te geven in het najaar van 2024. U heeft de keuze uit volgende pakketten:

— Brons t.w.v. € 80,00: 1 boek, gesigneerd door Fred Feddes

— Zilver t.w.v. € 120,00: 1 boek, gesigneerd door Fred Feddes + 1 jaar lidmaatschap van de Vereniging Deltametropool

— Goud t.w.v. € 550,00: 5 boeken + 1 jaar lidmaatschap van de Vereniging Deltametropool

— Platina t.w.v. € 2.000,00: 5 boeken + 2 jaar lidmaatschap van de Vereniging Deltametropool + vermelding in het boek

Extra optie: aantal exemplaren aanschaffen om weg te geven als relatiegeschenk.

Meer informatie over lidmaatschap