Boekpresentatie

Afgelopen donderdagmiddag 17 april was de presentatie van het boek Afslag Meerwaarde, gepubliceerd als onderdeel van het project Stedelijke Snelwegen en Ruimtelijke ontwikkeling. Het boek legt de basis voor de toekomst van stedelijke ontwikkeling ronde de A12 en A16, met inzichten die ook topeasbaar zijn op andere snelweggebieden.

De bijeenkomst werd voorgezeten door Marcel Hertogh, hoogleraar integraal ontwerp en beheer van civiele infrastructuren.

De middag begon met een inspirerende lezing van architectuurhistoricus Michelle Provoost, die in 1997 al het boek Automobiliteit in de Rotterdamse stedebouw schreef. Zij vertelde ons over deze periode in de jaren 90 toen er ook een enorme fascinatie bestond voor snelwegen. Van het Transferium van OMA aan de A16 tot de overkapping van de A2 bij Utrecht door Maxwan (een van de weinig ontwerpen van snelweggebieden in die tijd die daadwerkelijk uitgevoerd is).

Provoost maakt natuurlijk ook de verbinding met vandaag: de auto staat nog steeds symbool voor vrijheid, en ook nu nog is er veel onrust over autogebruik in de stad in relatie tot veiligheid voor spelende kinderen. Er is weinig geïnnoveerd in het gebruik van de auto en diens omgeving. Er is daarom behoefte aan een nieuwe narratief! Tegelijkertijd is het de vraag of dat past bij de huidige tijdsgeest, gezien de dominantie en continue populariteit van de auto.

Daarom erkent Michelle het belang van deze publicatie en het project. Als de tijdsgeest er nog niet is, kan ontwerpkracht ons vooruit helpen.

Dit werd bevestigd door het panelgesprek hierna met Jeffrey Keus (wethouder Gemeente Leidschendam-Voorburg), Hans Jansen (GGD Haaglanden), Benny Nieswaag (Rijkswaterstaat) en Hans van Oosten (Stichting Initatiefgroep Huygenstunnel). Hierin is het initatief van de Huygenstunnel een inspirerend voorbeeld: de A12 ondergronds brengen en hierme ruimte maken voor groen, sport & spel als uitnodigende stadsentree. Maar ook hier schort het aan draagvlak: de bereikbaarheid per auto blijft te belangrijk. Maar, als we gezondheid goed kunnen verwerken in het keuzeproces, zijn er misschien toch mogelijkheden.

De reflectie van Tom Daamen raakte hier ook aan: maatschappelijke waarden verbinden met de fysieke opgaven. Dit vraagt ook om een verbreding van de betrokken partijen zoals bedrijven, gemeenschappen, gebiedsontwikkelaars naast de overheid. Binnen deze brede samenwerking kunnen alleen werken als er een gedeeld doel is als basis voor gezamenlijke actie.

Het diverse panelgesprek dat hierop volgde bood hier een eerste inkijkje in. Ontwerper Floor van Dijk (De Zwarte Hond), Cateau Albers als rekenaar van Rebelgroep, Mattie Busch als ervaren procesmanager van Rijkswaterstaat en Fahid Minas met ervaring als politicus en nu directeur van de NEPROM bespraken de mogelijkheden om maatschappelijke waarde te verankeren in een financiele gebiedsontwikkeling. Wat zijn de opbrengsten van leefbaarheid, bereikbaarheid en vestigingsklimaat? Hoe nemen we die mee in investeringsafwegingen?

Dat is een vraag voor de tweede fase van het project! Michel Duinmayer presenteert de start van de tweede fase waarin we dieper ingaan op dit tweeluik. In de tweede fase gaan we verder met het uitdenken van ontwerpend ontwikkelen in het A12 en A16 gebied. Maar we gaan tegelijkertijd ook een stap groter. Het hele Nederlandse hoofdwegennet in stedelijke gebieden wordt onder de loep genomen om te kijken wat de ontwikkelpotentie is en waar organisaties geinteresseerd zijn om aan te sluiten als nieuw werktraject. We ontwikkelen thematafels, waar buiten het ontwerpend ontwikkelen om, met experts en baathouders bediscussieerd wordt over bijvoorbeeld Stedelijke ontwikkeling en Vastgoedwaarde of specifiek natuur- recreatie en landschapsontwikkeling rondom stedelijke snelwegen. Deze gesprekken worden dan weer gebruikt om de ontwikkeltrajecten een zetje in de juiste richting te geven.

De boekpresentatie was hiermee een inspirerende middag die ons de bevestiging heeft gegeven dat we op de juiste weg zijn en energie om fase 2 met beide handen aan te pakken!