ONTWERPEND ONDERZOEK NOVEX

Het programma Novex geeft regie aan het leggen van de ruimtelijke puzzel in samenwerking met provincies, gemeenten en waterschappen. Het zorgt voor samenhang in het ruimtelijke beleid, verbindt de 22 nationale programma’s en het versnelt de uitvoering door te sturen op heldere voorwaarden en concrete uitvoeringsafspraken. 

De nationale doelen en belangen zijn samengebracht in een startpakket. Dit startpakket (aangeleverd in oktober 2022) vormt de basis voor het leggen van de ruimtelijke puzzel per provincie. De twaalf provincies werken nu – met de waterschappen en gemeenten – aan de ruimtelijke vertaling van de nationale opgaven en doelen, en kijken hoe deze te combineren en in te passen zijn in de provinciale plannen. Want, pas regionaal wordt duidelijk waar de kansen liggen en waar het knelt. Hierin worden ook de ontwikkelperspectieven van de 16 Novex-gebieden opgenomen. 

De provincies komen eind 2023 met een ruimtelijk voorstel. De vervolgstap is dat Rijk en provincies toewerken naar afspraken over de nationale doelen en ruimtelijke keuzes in de twaalf provincies. Hierover worden afspraken gemaakt, zogenaamde ruimtelijke arrangementen, waarin zij als overheden per provincie afspraken maken hoe zij de ruimtelijke puzzel naar de praktijk vertalen. Overheden zetten gezamenlijk hun beschikbare instrumenten en middelen in. 

Beeldverhaal “Netwerken van water en natuur in en om de stad” focust vooral op uitloopgebieden en recreatie voor stedelingen, terwijl het thema meer beslaat: bufferzones en natuurnetwerken gericht op een robuuste natuurstructuur blijven onderbelicht.

Provincies agenderen netcongestie en aansluiting op het nationaal energienetwerk. Dit is breder dan in het beeldverhaal “Integrale benadering van energieprojecten”, dat zich met name richt op het inpassen van nieuwe grote verbindingen. Netcongestie en de relatie met ruimtelijke ontwikkelingen (kunnen nieuwe ontwikkelingen nog wel stroom krijgen?) wordt niet behandeld, maar is wel relevant binnen NOVEX.

Het belang van ruimte voor bedrijvigheid met een hogere milieucategorie in sterk verstedelijkte gebieden raakt op de achtergrond – beeldverhaal “Invloed circulaire economie op vervoerscorridors” richt zich met name op de koppeling met het energiesysteem op bovenregionale verbindingen.

Het belang en de vorm van “schuifruimte” voor de ontwikkeling van de circulaire economie is op de achtergrond geraakt – de vraag hoeveel we waar nodig hebben is niet nader uitgewerkt in een beeldverhaal, maar komt veel terug in provinciale voorstellen.

Het vraagstuk ruimte voor Defensie is niet behandeld in een beeldverhaal, maar is voor veel provincies een belangrijk thema.

Ook is in verschillende DO’s NOVEX gesproken over het thema gezondheid en milieuruimte, wat niet terug komt in een beeldverhaal.

Hetzelfde geldt voor overkoepelend thema omgevingskwaliteit/ruimtelijke kwaliteit.

Tot slot: verschillende deelnemers wezen erop dat het gat tussen wat ambtelijk leeft en de bestuurlijke en/of maatschappelijke belevingswereld nog erg groot is.

De beeldverhalen helpen bij het vaststellen van ruimtelijke knelpunten en kansen waar provincies en Rijk mee aan de slag kunnen. Met als gezamenlijk doel toewerken naar een toekomstbestendige ruimtelijke ordening voor Nederland!

Bright — BURA — Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties— 12 Provincies — Strootman Landschapsarchitecten — Studio Bereikbaaar — Vereniging Deltametropool